นวดไทยประยุกต์เข้ากับหลักสมุนไพรไทยต่าง ๆ จนกลมกลืนกับการรักษาแผนไทย
การนวดแผนไทยนั้น เราเรียกหลายหลายแบบ บ้างก็เรียกว่า นวดแผน ประยุกต์เข้ากับหลักสมุนไพรไทยต่าง ๆ จนกลมกลืนกับการรักษาแผนไทยการเรียนนวดโดยหลักแล้วแบ่งการนวดออกเป็น 2 สาย ดังนี้ การนวดแบบราชสำนัก เป็นการนวดที่ออกแบบมาเพื่อกลุ่มเจ้านาย มักใช้ท่าทางโดยมือเป็นหลัก ต้องมีกิริยามารยาทเรียบร้อย ไม่เริ่มนวดฝ่าเท้านอกจากจำเป็นจริง ๆ โดยมากจะเริ่มใต้เข่ามาข้อเท้า หรือจากต้นขามาถึงข้อเท้า ใช้เฉพาะมือ คือ นิ้วหัวแม่มือ ปลายนิ้วอื่น และอุ้งมือในการนวดเท้านั้น ท่าทางในการนวดผู้ป่วยอยู่ในท่านั่ง นอนหงายและนอนตะแคง เท่านั้น และไม่นวดในท่าที่ผู้ป่วยนอนคว่ำ ไม่ใช้การดัดงอข้อหรือส่วนใดส่วนหนึ่งของร่างกายผู้ป่วยด้วยกำลังที่รุนแรง ไม่มีการนวดโดยใช้เท้า เข่า ข้อศอก ใช้หลักวิชาของหัตถเวชกรรมแผนไทยแบบราชสำนักในการตรวจร่างกาย เพื่อวินิจฉัยและรักษาโรค หลักในการรักษาโรคโดยการนวดแบบราชสำนัก มุ่งหวังผลเพื่อต้องการทำให้เกิดผลต่ออวัยวะและเนื้อเยื่อที่อยู่ลึก โดยเพิ่มการไหลเวียนเลือดและเพิ่มการทำงานของเส้นประสาทให้มีประสิทธิภาพขึ้น การนวดแบบเชลยศักดิ์ การนวดแบบชาวบ้าน ใช้ท่าทางทั่วไปและใช้อวัยวะของผู้นวดนอกเหนือจากมือ เช่น เท้า เข่า ศอก แบบที่เรามักจะเห็นท่าเหยียบต่าง ๆ โดยวิธีของสามัญชนในสมัยโบราณมาจนถึงปัจจุบันที่ได้รับการฟื้นฟูให้เป็นที่นิยมโดยทั่วไป ก่อนเริ่มต้นนวด หมอจะต้องพนมมือเพื่อไหว้ครูเสียก่อน ในขณะที่ผู้ป่วยนอนอยู่กับพื้น หลังจากนั้นหมอจึงเริ่มต้นนวด จากเท้าขึ้นไปที่หัวเข่า ไปสู่โคนขา และนวดท้อง หลัง ไหล่ ต้นคอ และศีรษะ เป็นต้น
