การประคบด้วยลูกประคบสมุนไพรไทยหลากหลายชนิด
การประคบสมุนไพร คือการนำเอาสมุนไพรหลายๆอย่าง เอามาห่อรวมกันเป็นลูก เรียกว่าลูกประคบสมุนไพร ส่วนใหญ่ที่นำมาจะมีน้ำมันหอมระเหยในตัว เช่น ไพล ขมิ้นชัน ขมิ้นอ้อย ตะไคร้ มะกรูด และการบูร เป็นต้น ซึ่งเมื่อนำลูกเอาไปนึ่งให้ร้อนก็จะมีกลิ่นหอมออกมาเป็นวิธีการบําบัดรักษาของแพทย์แผนไทยที่นำมาใช้ควบคู่กับการนวดไทย โดยจะใช้การประคบหลังการปวดหรือประคบไปพร้อมกับการเรียนนวดก็ได้ การประคบสมุนไพรช่วยให้เนื้อเยื่อ พังผืดยืดตัวออก ลดการติดขัดของข้อต่อบริเวณที่ประคบ ลดการเกร็งของกล้ามเนื้อ บรรเทาอาการปวดเมื่อย ลดอาการบวมที่เกิดจากการอักเสบของกล้ามเนื้อหรือบริเวณข้อต่อต่างๆ ช่วยกระตุ้นหรือเพิ่มการไหลเวียนของโลหิต
ก่อนที่จะทำการประคบต้องนำลูกประคบไปแช่น้ำก่อนประมาณ5นาที แล้วนำไปนึ่งอีกประมาณ 20 ถึง 30 นาที จากนั้นใช้ผ้าจับลูกประคบที่ร้อน จากหม้อนึ่ง แล้วห่อลูกประคบด้วยผ้าผืนนั้นไว้ ทดสอบความร้อนของลูกประคบด้วยการแตะที่แขนของตนเองก่อนนำไปใช้กับลูกค้า ประคบช่วงแรกจะใช้การเตะลูกประคบและยกขึ้นโดยเร็ว ทำไปจนกว่าความร้อนจะลดลงบ้างจึงจะวางลูกประคบให้นานพอประมาณ และกดบริเวณที่มีอาการมากขึ้น เปลี่ยนลูกประคบที่เย็นลงและเปลี่ยนผ้าที่ใช้จากการประคบ เมื่อเปลี่ยนบริเวณที่ประคบส่วนบนและส่วนล่างของร่างกาย ลูกประคบที่นำมาใช้แล้วครั้งหนึ่ง สามารถเก็บไว้ใช้งานได้อีก 1 ถึง 2 ครั้ง แต่เก็บไว้ในตู้เย็นประมาณ 3 ถึง 5 วัน โดยนำลูกประคบไปผึ่งให้แห้งก่อนเก็บ จะทำลูกประคบหลังมาใช้ในครั้งต่อไปจะต้องแช่น้ำ หรือแช่ในน้ำร้อน หรือใช้แช่ด้วยเหล้าขาวก็ได้ ก่อนที่จะนำไปนึ่ง หากลูกประคบที่มีสีจางลงหรือผ้าที่หอดูสกปรก ไม่ควรนำมาใช้ในครั้งต่อไป และเมื่อ ไม่ต้องการเก็บลูกประคบไว้ใช้ครั้งต่อไป จะนำลูกประคบไปต้มในน้ำเดือดประมาณ 20 ถึง 30 นาที ปริมาณน้ำจะมากจะน้อยเท่าไหร่ขึ้นอยู่กับว่าจะทำไปแช่ส่วนใดของร่างกาย ควรแช่น้ำสมุนไพรนี้ไม่เกิน 30 นาที เพราะการอยู่ในน้ำนานๆอาจต้องทำให้ต้องฟื้นฟูสภาพผิว ด้วยความร้อนของน้ำสมุนไพรนั้นต้องร้อนพอประมาณที่จะใช้แช่อวัยวะส่วนต่างๆนั้น แล้วทนต่อความร้อนได้ แช่จนรู้สึกว่าน้ำสมุนไพรคลายความร้อนลงมากแล้วก็ให้ขึ้นจากน้ำ น้ำสมุนไพรสามารถใช้แช่ได้อีกตามความเหมาะสม แต่ต้องอุ่นให้เดือดหลังจากใช้ทุกครั้ง เพื่อกันน้ำเสียถ้ามีอาการบาดเจ็บหรือไม่มีแผลเปิดควรแช่ทั้งเช้าและเย็นกล้ามเนื้อจะได้คลายตัวมากขึ้น
